Cytologia to nieinwazyjne badanie szyjki macicy, polegające na pobraniu z niej wymazu. Ginekolog specjalną szczoteczką zbiera materiał komórkowy zgromadzony w szyjce, a następnie umieszcza go na szkiełku mikroskopowym. Ostatecznie wymaz trafia do laboratorium, gdzie zostaje poddany analizie. Badanie nie jest bolesne, pacjentka może odczuć jedynie chwilowy dyskomfort. Umożliwia ono wykrycie stanów przed nowotworowych i nowotworowych. Zdiagnozowanie ich w tak wczesnym stadium nie jest właściwie możliwe w inny sposób. Pozwala ono na usunięcie zmian gdy są one jeszcze minimalne, w sposób mniej inwazyjny, co nie pozostaje bez znaczenia dla młodych kobiet, które planują w przyszłości zajść w ciążę. Istnieje możliwość przeprowadzenia badania metodą jednowarstwową – różni się ona tym od metody konwencjonalnej, że po pobraniu materiału jest on umieszczany w specjalnej substancji utrwalającej, dzięki czemu większa ilość komórek bierze udział w analizie, a obraz jest pełniejszy.
